Topics september 2022
Kansen herkennen in complexiteit. Dat is een belangrijke eigenschap van ondernemers. Hoe complexer een vraagstuk hoe groter bij klanten de behoefte is om het op te lossen. Veel familiebedrijven zijn ooit begonnen met het goed begrijpen van een bepaalde behoefte. Ondernemingen werden gebouwd en het succes was geboren. Het World Horti Center in Naaldwijk is vanuit de glastuinbouw een kraamkamer voor ideeën die complexe vraagstukken oplost. In een wereld vol klimaatproblemen, droogte, voedseltekort is er aan ‘complexiteiten’ die schreeuwen om een oplossing in ieder geval geen gebrek. Jaap van Duijn en Leon Eijgenraam zijn vanaf het begin nauw betrokken bij ‘Horti’. Reyer Hulstein en Karel Zwaan van Providence Capital spraken met beide mannen over ondernemerschap en de oplossing van de wereldwijde voedselcrisis.
In Naaldwijk bundelt het World Horti Center innovatiekracht van tientallen tuinbouwbedrijven en bedrijven die aan de sector verbonden zijn. De kennis wordt geëxporteerd en vertegenwoordigers van landen over heel de wereld lopen de deur in Naaldwijk plat op zoek naar de vrucht van Nederlands ondernemerschap.
Hightech of handen in de aarde
‘‘World Horti Center is uitgegroeid tot hét kennis- en innovatiecentrum van de internationale glastuinbouwsector’, zegt Leon Eijgenraam niet zonder trots. ‘We verbinden het bedrijfsleven, onderwijs, onderzoek en overheid met elkaar. Doel is om samen kennis te delen en zo de tuinbouw verder te brengen. Het draait om de toekomst van de sector. Daarom is het ook zo belangrijk dat er in het gebouw diverse MBO-opleidingen gevestigd zijn en we nauw samenwerken met hogescholen en de universiteiten van Delft en Wageningen. De sector heeft nog steeds het imago dat we heel de dag met onze handen in de aarde wroeten, maar inmiddels zijn we hightech en volledig digital.’
‘We zijn met het initiatief begonnen in 2008’, zegt Jaap van Duijn. ‘We zaten midden in de financiële crisis. Het systeem leek vast te zitten. Door partijen bij elkaar te brengen wilden we de zaak weer in beweging krijgen. Zo werkt het vaak. Mensen bij elkaar brengen en wat gaan doen. We hadden toen niet kunnen vermoeden dat het zo’n succes zou worden. Wij hebben inmiddels ieder jaar meer dan 25.000 internationale professionals die bij ons over de vloer komen.
Voorop blijven
Van Duijn is niet bang dat deze buitenlandse partijen er met de Nederlandse kennis vandoor gaan om vervolgens een geduchte concurrent te worden van de Nederlandse tuinbouw. ‘Wij moeten als sector blijven vernieuwen. Altijd. Dat is verankerd in het actief zijn in de sierteelt en voedingstuinbouw. Ondernemers zijn continu op zoek naar nieuwe manieren om betere oogst te realiseren; of slimmer te werken. Maar ook om te kijken wat kan ik met restproducten doen, zoals tegels maken van tomatenstronken. Je moet er maar opkomen. Daarnaast heeft het vinden van een remedie voor bepaalde gewasziektes volle aandacht.’ ‘Om de sector te helpen om voorop te kunnen blijven en de voorsprong te behouden, beschikken we over een eigen onderzoekscentrum’, zegt Leon Eijgenraam. ‘We hebben veertig verschillende kassen waar ondernemers, een onderzoeksbureau en onderwijs samen onderzoek uitvoeren.’ Wie het centrum bezoekt kan in enkele kassen de experimenten zien, maar niet alles is toegankelijk. ‘Er werken hier ondernemers aan oplossingen waar ze nog even geen pottenkijkers bij willen hebben’, zegt Eijgenraam. ’Er vinden onderzoeken plaats op het gebied van bijvoorbeeld klimaat, waterverbruik, belichting, gewasbescherming, teeltsystemen en meststoffen. Dus wanneer een ondernemer bijvoorbeeld wil weten wat een gewas doet in een bepaald klimaat kunnen we dat hier volledig nabootsen. Zo kunnen onderzoeken worden uitgevoerd en de effecten worden getoetst op gewasniveau.’
‘In iedere nieuwe ontmoeting zit een kans voor de ondernemers.’
Jaap van Duijn
Vertical farming
De bezoeker van het World Horti Center raakt al snel onder de indruk van het tempo waarmee de sector innoveert. Waterbesparing lijkt een van de speerpunten. Via nieuwe technieken kost het telen van een krop sla ineens niet meer 30 liter water, maar nog maar een halve liter.
Ook staan er containers waar in verschillende lagen groente of bloemen verbouwd worden. Wie ernaar kijkt, wordt hoopvol over het feit dat onze planeet misschien toch ruimte vindt om alle monden van voedsel te voorzien. De containers bieden een enorm efficiënt gebruik van bodemgebruik door te stapelen. Bovendien, zo laat een film in het centrum zien, kunnen deze groeicontainers ook in het centrum van een drukke stad geplaatst worden. ‘Vertical farming klinkt misschien nog als toekomstmuziek’, zegt Jaap van Duijn, ‘maar wordt op steeds grotere schaal toegepast. Japan is met deze techniek ook erg ver.’
‘Wij geloven dat we door samen te werken veel sneller technologie kunnen ontwikkelen die nodig is.’
Leon Eijgenraam
Zowel Van Duijn als Eijgenraam zijn al decennia onderdeel van de sector. Zij zijn positief over de oplossingen die gevonden kunnen worden om ondanks alle zorgwekkende ontwikkelingen toch voldoende voedsel te kunnen produceren. Eijgenraam: ‘wij geloven dat we door samen te werken veel sneller indoor farming technologie kunnen ontwikkelen die nodig is om duurzaam voldoende gezonde producten te telen in de toekomst. Binnen het centrum noemen we dat de I-Grow community.
Wereldwijd
Ondanks de internationale aandacht en de partnerships tussen onderwijsinstellingen, overheid en ondernemers, branden de beide mannen nog van ambitie. Van Duijn: ‘Er zijn nu initiatieven om meerdere World Horti Centers op te zetten op diverse plekken in de wereld. Dat geeft nog meer mogelijkheden om mensen met elkaar in contact te brengen en samen de glastuinbouw verder te helpen. In iedere nieuwe ontmoeting zit een kans voor de ondernemers in het Westland. Wij hebben zoveel kennis en er is nog zoveel te winnen.
Momenteel wordt de glastuinbouw geteisterd door de hoge gasprijzen. Wie het World Horti Center bezoekt weet dat ook die tegenslag wel weer overwonnen zal worden door een innovatieve sector die in ieder nadeel een voordeel ziet. ‘Ondernemen’, zo besluit Van Duijn ‘gaat om kansen zien en die benutten. Het World Horti Center geeft tuinders en bedrijven die bij de sector betrokken zijn een steun in de rug.’
