Soms spreek je van een gouden tijd als je iets geweldigs hebt meegemaakt. Zo was er onze Gouden 17e Eeuw en lang sprak men over een Golden Age voor de City of London als het financiële hart van Europa. Allemaal geschiedenis natuurlijk.
Afgelopen maand was het een gouden tijd voor aandelen. Vooral Europese aandelen golden als een gouden greep. De opluchting over Biden, de Europa-vriendelijke president, was groot. Ook omdat hij Johnson wellicht een duwtje zou kunnen geven richting een soft Brexit.
De grootste opluchting kwam echter uit de hoek van de farmaceuten: het ene veelbelovende vaccin volgde na het andere. En terwijl de besmettingen nieuwe records bereikten in vooral de VS en Europa, reageerden markten euforisch: met bijna 10% erbij in november voor de MSCI Wereld aandelenindex werd een nieuw maandrecord neergezet. Actuele macro-cijfers, die wezen op een nieuwe economische vertraging, zowel in de VS als in Europa, werden door de markt terzijde geschoven. Met die nieuwe vaccins lijkt de markt goud te hebben gedolven en durft men blijkbaar door de huidige malaise heen te kijken.
Addertjes onder het gras
Maar zonder obstakels zijn we niet: die goudmijn is nog glibberig en donker. Allereerst zijn er nog die gezellige Brexit-onderhandelingen, die sinds het referendum van 2016 nog steeds om dezelfde punten draaien: de soevereiniteit van het VK tegenover de toegang tot de interne markt van de EU en het behoud van een level playing field daarin. En de eigen rechter, die het VK daar graag over zou willen spelen, net als over haar visserijgronden. Na 4,5 jaar getouwtrek zijn er nog een paar weken over. Who blinks first? Het is de laatste, gouden kans, die Boris moet verzilveren om de Britse, door corona aangetaste economie te redden. Al loopt zijn eigen politieke toekomst daarbij misschien wel evenveel schade op als die van zijn voorganger, Theresa May. Wat hier ook de uitkomst van is, the Golden Age of the British Empire, is over en uit.
Aan deze kant van het kanaal is ook niet alles pais en vree: de Oostblok-leden binnen de EU blokkeren de Europese begroting, waardoor ook de pandemie-noodhulp niet kan worden uitgekeerd. Vooral voor Italië en Spanje is dat een ramp. In Italië klinkt de roep om kwijtschelding van een deel van haar staatsschuld, die volgend jaar van 135% naar 160% van het BNP zal stijgen. Maar dat kan helemaal niet, gaf ook de ECB aan. Al zal mij het niet verbazen als we ooit eens voor zo’n voldongen feit komen te staan. Het goede nieuws is dat er inmiddels wel een akkoord is over het ESM, het EU-Noodfonds: daarmee kunnen nu niet meer alleen staten, maar ook particuliere banken gered worden. Mits die hun balansen eerst versterkt hebben. Vooral de slechte leningen van Italiaanse, Griekse en Cypriotische banken moeten verder worden afgebouwd. Dat het akkoord er plots kwam, en met name Italië niet meer dwars lag, komt wellicht door het groeiende besef in Italië, dat men die noodsteun nog wel eens hard nodig kon hebben.
En dan is er nog Amerika: het venijn van de Amerikaanse verkiezingen schuilt nog in de staart: die laatste paar Senaatszetels in Georgia, die bepalen of het een Blue Sweep wordt en Wall Street een knauw krijgt. Of dat de status quo gehandhaafd blijft en de Republikeinen met hun Senaatsmeerderheid belastingverhogingen en nieuwe regelgeving kunnen traineren. Dat zullen we pas rond 5 januari en daarna weten, als het tellen dan eindelijk zal stoppen.
Maar de burger wil niet meer wachten: 50 miljoen Amerikanen gingen het afgelopen weekend op weg om Thanksgiving te vieren: 2 miljoen daarvan namen zelfs het vliegtuig, dicht opeen gepakt. In Europa snakt de burger naar de winkelstraten, naar familie, zelfs naar kantoor. Het is alsof het gouden vaccin al bijna is uitgedeeld. Ik vermoed dat de frustratie over de gemiste levensvreugde er straks uit zal spuiten via geheel gevaccineerde reizen, gevaccineerde feesten en een uitbundige consumptie. Maar of dat feestje op tijd komt voor de horeca en talloze andere middenstanders, dat valt nog niet te zeggen. Voor velen blijft het spannend. Voor Debenhams in het VK kwam het in elk geval te laat: haar Golden Age lag dan ook al heel ver achter haar. Afgelopen maandag viel dit warenhuis uit 1778 dan echt om.
Economie pre en post pandemie
Inmiddels lijkt bijna alles duur: een spaarrekening is flink duurder geworden, staatsleningen waren dat al, bedrijfsobligaties en Junk bonds zijn bijna weer even duur als voor de pandemie, huizen werden nog veel duurder, aandelen bereikten net weer nieuwe records.
Bijzonder is dan het gesprek dat onze centrale bank met de burger aangaat: de president, die ernaar streeft de inflatie omhoog te krijgen, terwijl de burger het gevoel heeft dat zoveel al zo duur is geworden, vooral die huisvesting. Maar ja, die huizenprijzen zitten niet in dat inflatiemandje. Daar zit vooral de oude economie in.
En die oude economie, zelfs na een korte inhaalslag, blijft nog flink achter. Banken, verzekeraars, olieaandelen, allerlei cyclische sectoren, maar ook commercieel onroerend goed, het veerde wel op, maar het likt nog altijd haar wonden.
Is die Golden Age voor deze oude sectoren voor de economie nu echt voorbij, of maken ze nu toch eindelijk die inhaalslag? Voor de banken en de oliesector lijkt het doek te vallen. Maar gezien de reactie van de burgers de afgelopen maand zou je verwachten dat ze terugverlangen naar een deel van die goede oude tijd. En dat je niet elke dag alles thuisbezorgd wilt krijgen, maar ook wel weer eens met vrienden en familie uiteten wilt gaan en gezellig wilt winkelen. De mens is een sociaal dier. Misschien wel een Golden Retriever, die al het gevondene, vooral het sociale deel van die oude economie, straks weer bij je terugbrengt.
Rekenen doen we daar niet op (we zijn nog licht onderwogen in aandelen), hopen doen we dat wel een beetje in het komende herstel. Maar als de burger dan weer losgaat, is die negatieve rente dan nog wel nodig? En is de Golden Age of Bonds dan eindelijk voorbij? Die duurt al sinds 1982. En wat betekent dat dan voor de Golden Age of Housing? Nee, het is niet alles goud wat er blinkt. Al kan deze centrale bank gedreven blingbling misschien wel langer aanhouden dan goed voor ons is.
Rest ons u een mooie decembermaand toe te wensen, misschien met blingbling, maar wellicht meer ingetogen. Hopelijk kunt u weer in familieverband bij elkaar komen, zoals u dat gewend was. Zoals vroeger, in die gouwe, ouwe tijd.
DOOR: WOUTER WEIJANDr Weijand, Chief Investment Officer
