Financieel klimaat
Kalmpjes kabbelen markten dit voorjaar verder. Dammetjes waren er en soms wat stroomversnellingen, maar weinig markten stonden echt droog. Vooral Amerika groeide rustig door in haar eigen Goldilocks-scenario, met aanhoudende banengroei. Maar in Azië en Europa gaat het trager. Japan en Korea lieten al een vertraging zien. De grootste economie, die vooral het eerste kwartaal royaal aan extra liquiditeit werd geholpen, was China. Dat ging aanvankelijk niet van harte, want die schuldenberg was immers al indrukwekkend genoeg. Maar Trump and Trade hadden te veel pijn gedaan. Zoveel zichtbare pijn, dat je geen econoom hoefde te zijn om vast te stellen dat het land zo ongeveer in een recessie was beland vorig jaar (i.p.v. 7% zou de groei nu nog maar 6% bedragen in 2018, maar dat is pure propaganda). Maar niet alleen werd de kredietverlening weer opgevoerd naar cyclische sectoren als de woningbouw en de kapitaalgoederensector, China wil graag haar internationale handelspositie verbeteren. Europa en Afrika krijgen daarbij steeds meer aandacht, daar waar Amerika een lastige barrière vormt. De zwakste broeders krijgen steevast royale (maar niet goedkope) financierings- en investeringsvoorstellen om infrastructuur te verkopen of samen met de Chinezen te ontwikkelen. Griekenland, Portugal en Italië zijn al voor het Chinese geld gezwicht, net als een hele serie Afrikaanse landen, die al eerder forse schulden zijn aangegaan. Recente ‘partners’ voor China zijn het arme Montenegro en Kroatië.
Sommige landen, zoals bijvoorbeeld Italië, hebben dat Chinese geld niet nodig om in de problemen te komen. Daarvoor is er binnenslands genoeg talent aanwezig. Kletste men zich het afgelopen najaar uit het budgetconflict met de EU (wie anders dan de Franse Eurocommissaris Moscovici liet hen met veel te optimistische groeiramingen wegkomen), inmiddels zijn de vooruitzichten voor de schuld ‘opwaarts bijgesteld’. Ja, dat basisinkomen is nu al een groot succes! Maar niemand, die weet hoe men het onvermijdelijke volgende conflict met de EU en met financiële markten straks gaat oplossen. Griekenland had destijds als relatief kleine debiteur van de EU en de ECB weinig in te brengen, maar Italië? Dat is zo’n enorme debiteur, daar gaat de ECB voor op haar knieën. Italië wordt straks het “to be or not to be” event voor de eurozone.
En over ‘op de knieën’ gesproken: Macron zag Le Pen in de peilingen voor de Europese verkiezingen voorbijkomen en is gezwicht voor de gele hesjes: de belastingen gaan omlaag, de pensioenen omhoog en niemand in Europa, die er schande van durfde te spreken. Italië en Frankrijk hebben beide de mazzel dat de Brexit vrijwel alle aandacht opeist. Zonder dat we ook maar een idee hebben hoe dat afloopt. Het politieke circus in Londen is inmiddels weer hervat. Ondertussen probeert de Duitse economie zich om te bouwen, vooral de auto-industrie, en dat kost veel geld, zweet en tranen. En terwijl het personeel niet valt aan te slepen in het noordelijk deel van de eurozone, zint de ECB op nieuwe vormen van negatieve rentes om het zuidelijk deel van de eurozone uit haar Limbo-situatie te bevrijden.
China
Terug naar China: de recente opleving van haar binnenlandse economie, dankzij al die stimulansen, lijkt het Politbureau gerust te stellen: verdere kredietaanzwengeling zou niet meer nodig zijn, zo opperde men eind april en prompt zakten aandelenkoersen in China wat terug. Zo hangen we mondiaal aan het infuus van centrale banken, die ons vrijwel gratis geld verschaffen of aan het budgettaire infuus van landen die ons belastingdouceurtjes geven. Spontaan doorzettende economische groei, met inflatoire druk en stijgende rentes, die het einde van de cyclus pleegden in te luiden, zijn beelden uit de jaren ’70, ’80 en ’90.
Het China-verhaal is belangrijk, want het vormt voor vele strategen de basis voor hun positieve visie op de wereldeconomie en voor het herstel van aandelenmarkten buiten de VS. Zonder die Chinese stimulans zou Europa maar langzaam voortsudderen en ook menig ontwikkelingsland onder haar potentieel blijven presteren. Maar naast die internationale handel is er gelukkig ook nog een binnenlandse groeicomponent in Europa: de consument. En die ziet zijn besteedbaar inkomen toenemen en geeft meer uit. De consument houdt ons tot dusver uit een recessie en uit Limbo Land.
Voor die wereldhandel maakt China het verschil tussen Goldilocks en Limbo Land: als China en de VS ophouden met ruziën (en daar ziet het nu even niet naar uit), een nieuwe handelsdeal sluiten en China bovendien haar binnenlandse economie aan de praat houdt, dan kunnen Europa en de Emerging Markets daarop meeliften. Zelfs als de overtreffende trap van Limbo Land, te weten het VK, doormoddert in haar eigen Brexit moeras. De wereldeconomie is niet gebaat bij afwachten en dat blijft het grootste risico en daarmee ook de belangrijkste reden, waarom we niet meer dan neutraal op aandelen en ‘risk assets’ zijn.
Nieuwe investeringen
Ondertussen bouwen we onze posities in ‘Private Assets’ t.w. Infrastructuur en Private Debt rustig uit: nee, snelle resultaten zoals met aandelen in het eerste kwartaal, worden hier niet mee geboekt. De waardering van dergelijke assets in de reële economie wordt geleidelijk bijgesteld en niet abrupt en snel, zoals op financiële markten waar elke dag prijsvorming plaatsvindt.
Tot slot groet ik u vanuit een voorjaar, dat zich ook al een tijdje in Limbo Land bevindt en zich vermomd heeft als winter. Deze impasse zal kortstondig zijn: die moedige voorspelling durf ik wel aan. Voor een economische lente zijn politici en ondernemers aan zet, in die volgorde. Laten we hopen dat zij vlot Limbo Land mogen verlaten en de wereld weer impulsen geven om vooruit te gaan. Terug naar Goldilocks, hoop ik.
DOOR: WOUTER WEIJAND, Chief Investment Officer
