Liberté
Mei was de maand, waarin we de vrijheid herdachten. Beter dan in een opgesloten toestand kan je dat bijna niet doen. Dan besef je pas wat vrijheid betekent. De landen met de minste vrijheid, de zwaarste lockdown, bleken niet alleen economisch het hardst geraakt, maar ook door het virus het meest getroffen. Te laat leerden we dat het virus minder kans heeft in de buitenlucht en dat meer vrijheid ook meer verlichting had kunnen brengen. En we vergeten soms de mentale en sociale schade, die een grote groep mensen oploopt in zo’n isolement. Dat doet iets met je, het tast je vertrouwen aan. Vooral voor alleenstaanden was het een hard gelag. Nu mogen we weer en zullen we proberen ons zelfvertrouwen te herwinnen. Beurzen deden ons dat al voor. Ze leken ons in mei de boodschap te willen geven dat we weer ‘los’ kunnen gaan en stappen vooruit kunnen zetten.
Egalité
Het virus maakt geen onderscheid, maar toch maakt het nogal uit in welke omstandigheden je met de gevolgen ervan geconfronteerd wordt. Leef je in een ontwikkelde samenleving met goede gezondheidszorg, met een goed georganiseerde overheid, een sterke munt, een krachtige centrale bank, met een goed gevulde schatkist? Of in een arm land, waar je nu plots zonder je dagloon op zoek moet gaan naar eten? Waar bedrijven je zomaar op straat konden zetten. Het verschil in performance op beurzen was navenant: opkomende markten bleven achter in het herstel tegenover ontwikkelde markten. Soms leef je in een land, dat zowel hoogontwikkeld als arm is: denk aan de VS, waar zowel politiek als raciaal dikwijls sprake is van zwart-wit denken. Men is daar nu in alle staten, maar niet altijd in de Verenigde…. Trump blijkt niet in staat bruggen te slaan en een verbindende factor te vormen in dit diep verdeelde land. Waar vele miljoenen mensen, vooral de meest kwetsbare, zonder pardon op straat zijn gezet. Misschien zijn dit wel de omstandigheden, waar de Democraten moed uit gaan putten bij de aanstaande verkiezingen, vooral als Michelle Obama de running mate zou worden van Joe Biden.
Fraternité
“Eigen volk eerst”, dat werd in deze crisis toch wel het meest duidelijk: slechts weinig landen wisten deze reflex te bedwingen, en ook hier bleken vooral opkomende markten en zeker Frontier Markets de dupe. Hulp van het IMF en de Wereldbank komt nu beter op gang, maar aanvankelijk was het helaas ieder voor zich. Ook binnen Europa leverde dat veel politieke spanningen op, nog los van de zorgen rondom de Brexit. Het zuiden was zwaarder getroffen, maar daar ontbrak het aan de financiële middelen en aan de bestuurlijke organisatie om bedrijven en burgers goed en vlot te helpen. Dat eerste probleem is gemakkelijker te verhelpen dan het tweede. Met de draai van Merkel richting Macron zitten Rutte en Hoekstra klem. De kans op de introductie van Europese federale schuld is daarmee sterk toegenomen. En was het voortbestaan van de euro al bijna onontkoombaar door de enorme omvang van de ECB-interventies, zo’n stap in de richting van een Europese fiscale unie, hoe vervelend we dat misschien ook vinden, zal de euro een steviger fundament geven. Niet toevallig steeg de munt de afgelopen weken flink in waarde.
Beleggingsklimaat
We zitten in een vreemd beleggingsklimaat, want nog steeds midden in een economische crisis. Veel beleggers geloven er niet (meer) in en zijn in hun portefeuilles flink onderwogen aandelen en bedrijfsobligaties. De aandelenmarkt maakt nog steeds het ‘V’-teken, maar on-the-ground zijn de tekenen van herstel heel wat minder uitbundig. Over een ‘U’-vormig economisch herstel in de ontwikkelde landen is zo ongeveer iedereen het eens. Markten kijken echter vooral naar de enorme zakken geld, die binnenkort over ons zullen worden uitgestort: men rekent op een akkoord tussen Europees Noord en Zuid, tussen Democraten en Republikeinen. Daarmee is € 1.500 miljard respectievelijk $ 2.200 miljard aan belastinggeld gemoeid. Naast die enorme opkoopprogramma’s van de ECB en de Fed. En nog los van de interventies van de Bank of China en de Bank of Japan, die ook bakken geld in hun economieën pompen.
Dat alles maakt het zo moeilijk om niets te doen met je geld en het allemaal maar op de bank te zetten. En te wachten totdat de pandemie echt voorbij is en de economie weer draait. Sterker nog, als belegger moet je eerder aan de slag dan als bedrijf. Al durf ik dezer dagen niet te schrijven dat je zou moeten beleggen “als het bloed door de straten stroomt”. Dat zou ongepast zijn. We verschoven recentelijk van overwogen aandelen naar neutraal. Een onderwogen aandelenpositie durfden we niet, gelet op de koersniveaus en de langere-termijn-vooruitzichten. Maar we beseffen dat we eerst nog door een heleboel ellende zullen gaan: van bedrijven die onderdelen moeten afwaarderen, maar ook van faillissementen.
En wie gaat er winnen? De oude of de nieuwe economie? Tot een paar weken terug was de Nasdaq de grote winnaar met online reuzen als Amazon, die alweer nieuwe beursrecords neerzette. Maar eind mei, toen de dollar terugviel en Europese beurzen doorliepen, waren daar plots de banken, de autobedrijven en de industriële sector die de geest kregen. Wordt dit dan eindelijk de opleving van de Value-aandelen die ons zo lang teleurstelden? Fundamenteel gezien lijkt het nog vroeg, maar ook cyclische aandelen lopen meestal op de muziek vooruit. Laten we hopen dat de markt gelijk krijgt. Dat zal ook onze posities in bedrijfsobligaties en High Yield verder vooruit helpen. Minstens zo belangrijk is vanaf hier het verdere herstel van aandelen en schuldpapier van opkomende markten. De tekenen hiervan worden iets beter zichtbaar.
En zo koersen we naar een post-pandemische wereld, zonder beperkingen, in volle vrijheid. Al moeten we daar nog wel veel geduld voor opbrengen. En zonder risico’s op winstnemingen en een tijdelijke terugval is dit niet. Ook bij financiële markten is zeker nog geduld geboden.
Vrijheid
Vrijheid, gelijkheid en broederschap. Van deze drie lijkt vrijheid misschien wel het belangrijkste. We hopen dat u van de herwonnen vrijheid kunt genieten. En vermoeden dat u deze vrijheid goed op waarde weet te schatten. Wij blijven ons inspannen om dat ook bij financiële markten te doen.
DOOR: WOUTER WEIJAND, Chief Investment Officer
