Politieke machtsstrijd
Terwijl de economische afkoeling steeds manifester werd, hielden aandelenbeurzen moed. Speelt het orkest nog moedig door, terwijl de ijsberg al royaal in zicht is? Is het overmoed of is het gerechtvaardigd, gezien de renteverlaging door de Fed en de hervatting van het opkoopprogramma door de ECB, met nog iets lagere, negatieve rentes?
Feit is dat monetair beleid niets verandert aan een handelsoorlog of een Brexit, het kan hoogstens de pijn ervan verzachten. Veranderingen zullen toch echt van politici zelf moeten komen. Maar daarvoor zal de sfeer en het vertrouwen tussen Xi en Trump heel wat moeten verbeteren.
Naast die geopolitieke machtsstrijd heeft Trump er nu ook een serieus intern politiek probleem bij. Met de opstart van een afzettingsprocedure kwam hij van een koude kermis thuis. Amerikaanse aandelen reageerden negatief. Maar ook al zou het mij geenszins verbazen als Trump zijn positie zou misbruiken voor persoonlijk gewin, in de Senaat wordt hij niet zomaar weggestemd. De Republikeinen hebben daar immers de meerderheid. De Democraten en het Huis van Afgevaardigden waarin zij de meerderheid hebben, zullen hem echter dichter op de huid gaan zitten en mogelijk belemmert dit Trumps handelingsvrijheid. In elk geval gaat dit probleem een behoorlijke tijd doorzeuren.
En over doorzeuren gesproken, daar weten de Britten inmiddels ook alles van. Terwijl het parlement aan alle kanten aan de stoel van Johnson zaagt, beweert deze nog steeds per 31 oktober de Brexit te gaan regelen. Zoals zoveel bij hem klinkt dit als bluf, maar hij weet in elk geval de spanning erin te houden! Boris zegt nog altijd met een alternatief voor de Ierse backstop te gaan komen, maar onduidelijk is hoe precies en of de Ieren er zelf mee kunnen leven.
Kwakkelende wereldeconomie
Ondertussen wacht de wereld af: vooral bij grote investeringen is dat logisch en de grote machinebouwers in Duitsland en Zuid-Korea voelen dat als eerste: hun bedrijvigheid loopt al maandenlang terug. De stagnatie in en ombouw van de auto-industrie speelt daarbij een flinke rol. Voor Zuid-Korea is de handelsruzie met Japan, maar ook de groeivertraging in China een pijnpunt: zo daalt de levering van semi-conductors aan dat land al enige tijd scherp. Vermoedelijk bevindt China zich in iets wat op een recessie lijkt, maar dat mag tijdens het 70-jarige bestaansfeest natuurlijk nooit zo heten. In Duitsland ligt dat gelukkig wat minder gevoelig: hier verwachten we de komende weken de officiële bevestiging van wat we van de survey’s al een tijdje weten: de industriële productie daalt verder en officieel bevindt het land zich in een (kleine) recessie bij dit tweede opvolgende kwartaal van negatieve groei.
Dat betekent niet dat beleggers zullen flauwvallen of dat Merkel plots diep in ’s lands portemonnee zal tasten om het zaakje weer aan te zwengelen. Daarvoor moet sprake zijn van een ‘noodsituatie’ en pas als dat plechtig is vastgesteld, mag de “schwarze Null” van het begrotingssaldo dan eindelijk rood worden gekleurd. Overigens heeft ze net een ambitieuze klimaatinvestering van circa euro 60 miljard afgekondigd, dus echt stilzitten doet men heus niet. Het zijn de buitenlandse investeringsorders die wegblijven en daar kan ze niet direct iets aan doen.
Dan Amerika: hier helpt de lagere rente de woningbouw, maar de industriële bedrijvigheid vertraagt al een tijdje. Een survey hierover gaf aan dat we ons hier op een 10-jarig dieptepunt bevinden. Daarmee werpt het ook haar schaduw vooruit voor de werkgelegenheidsgroei, die later deze week bekend wordt. En het consumentenvertrouwen lijkt al enige tijd over zijn hoogtepunt heen. Zo langzamerhand begint de burger meer te merken van die importheffingen, die men toch echt zelf moet betalen. Hogere prijzen zijn dan ook moeilijk te voorkomen en die tasten het consumentenvertrouwen wellicht aan. Trump moet dus met resultaten komen, ook voor de boeren die hun enorme landbouwproductie (met name in sojabonen) niet kwijt kunnen, omdat China die links laat liggen.
Voor China is de handelsoorlog nog pijnlijker, maar zo langzamerhand heeft men daar genoeg van al die Amerikaanse beledigingen. Liever verlaagt men in eigen land de rente wat verder of deprecieert men zachtjes de munt om de export te stimuleren. Heel veel schot zit er echter niet in en dus kwakkelt men verder.
Zo kwakkelen we met z’n allen verder. Wij doen dat op glad ijs, waarbij een scheve schaats zomaar gereden is. Soepel doorzwemmen zit er even niet in. Dat kan pas weer als de verstoorde handelsrelaties ontdooid worden. Misschien is daar eerst een hete herfst voor nodig. Trump lijkt gevoelig voor lagere beurskoersen. Misschien komt hij dan wat meer bij zinnen. Nu houdt hij het vooral nog bij intimideren en chanteren.
Vooruitblik markten
Oktober lijkt een spannende maand te gaan worden, waarbij Boris en Donald met elkaar zullen strijden om de meeste aandacht. Wij kijken vanaf de zijkant toe, met een nog steeds onderwogen positie in aandelen én obligaties: aandelen ogen kwetsbaar en obligaties duur. Misschien weten we volgende maand meer over hoe verstandig dat was.
Door: Wouter Weijand, Chief Investment Officer
