FOMO?
Nee, FOMO is geen nieuw wasmiddel, het is een acroniem voor Fear Of Missing Out. Meteen ook een reden waarom u deze nieuwsbrief over november niet wilt missen, want de afgelopen maand stond grotendeels in het teken van FOMO. Je wist als belegger heus niet of het allemaal goed zou komen, maar stel je voor dat je de beursrally zou missen? Je moet gewoon wat vertrouwen hebben in die vriendelijke Trump en die zachtaardige Xi. En de Amerikaanse sancties tegen hooggeplaatste Chinezen in HK en straks wellicht ook in de provincie Xinjiang, waar die Oeigoeren in kampen worden her-opgevoed? Waait dat zomaar even over?
Politiek-economische ontwikkelingen
Het FOMO-kamp is de afgelopen maand ver gekomen. Natuurlijk hielp het dat de neergang van de Duitse economie tot stilstand leek te komen en de Amerikaanse consument de moed erin hield. Zouden de renteverlagingen door de Fed hun heilzame werking al verrichten? En dan waren er vooral die bijna dagelijkse tweets van Donald, over hoe goed die handelsbesprekingen wel niet liepen…. al waren er dan nog wel een paar details, die nog geregeld moesten worden…. Kom je echter aan Chinese binnenlandse aangelegenheden, zoals HK of de Oeigoeren, dan is het net of je vol op de tenen van alle Chinese leiders tegelijk gaat staan!
Een rationele belegger zou deze grauwsluier van dreigende onzekerheden zeker hebben meegenomen in zijn of haar beleggingsbeslissingen en aandelen niet zo fors hebben opgeboden. U snapt direct waarom ik nooit geloofd heb dat de belegger rationeel handelt. Financiële markten zijn de optelsom, misschien wel de vermenigvuldiging van emoties van talloze beleggers. Als kuddes laat men zich vaak meedrijven, totdat de ontnuchtering volgt. Dan worden nieuwsfeiten weer geordend en meer in perspectief geplaatst.
En daar staan we nu weer, aan de vooravond van het derde achtereenvolgende kalenderjaar, waarin diverse handelsoorlogen de wereldhandelsdynamiek bepalen. Ik zie er nog niet zo gauw een eind aan komen. Sterker nog, naast het voortgaande conflict tussen Japan en Zuid-Korea is onze Donald nu ook ruzie gaan zoeken met Argentinië en Brazilië en heeft hij tegen Frankrijk vergeldingsmaatregelen aangekondigd vanwege Macrons besluit de Amerikaanse techgiganten in Frankrijk belasting te laten betalen. Maar u weet, Trump heeft zelf ook een hekel aan belasting betalen, dus hij springt graag voor Amazon en Co in de bres. En misschien, zo liet hij weten, komt er pas een eerste deal met China na de verkiezingen van november volgend jaar. Maar je weet het nooit met Trump. Ook wij zullen met die FOMO moeten leven….
Rentestijging?
Dan is nu de tijd aangebroken voor surprises: sstt… niet verklappen, maar de rente stijgt… misschien is niet voor iedereen het heerlijke avondje gekomen (denk aan de huizenkopers), maar van die negatieve lange rente van -0,6% deze zomer, is begin december nog maar -0,15% over. Eén zwaluw maakt nog geen zomer, maar fijn is het wel: voor de pensioenfondsen, maar hoe zit het met de spaarders? Veel banken kunnen niet langer wachten op die rentestijging: nadat de ECB het deposito-tarief voor hen in september tot -0,5% verlaagde. Daarmee wordt de druk steeds groter om ook spaarders met een negatieve rente te confronteren. Ik vermoed dat dit helaas realiteit gaat worden in 2020, met name voor de spaarders boven een ton euro. Zelfs als de lange rente haar dieptepunt voorbij zou zijn.
Maar is het wel rationeel, die verwachting van beleggers, dat het ergste voorbij is? Of zegt het iets over de komst van Lagarde als nieuwe ECB-president en dat het beleid van negatieve rentes op zijn eind loopt? Economen zijn kritisch over die negatieve rentes en de ministers van de noordelijke eurolanden lobbyen flink bij Lagarde om deze af te schaffen. Maar het opkoopprogramma van obligaties was toch net weer hervat? In dat licht gezien en zeker gezien al die handelsonzekerheden is die rentestijging op z’n minst opmerkelijk te noemen en ook misschien maar tijdelijk. Maar blij zijn we er wel mee, want we zijn hier al langere tijd zeer voorzichtig gepositioneerd.
Beleggingen
Natuurlijk geldt dat ook voor onze aandelenweging en daar werd ons geduld in november nog niet beloond. December lijkt wat dat betreft wat meer vuurwerk te gaan bieden. Wij laten dat vuurwerk graag aan anderen over en bouwen gestaag door aan onze stapel illiquide beleggingen. Onroerend goed is de volgende schakel in ons programma en hiervoor oriënteren we ons o.m. op Amerikaanse middenklasse huurwoningen. Gezien de schaarste in dit woningsegment, maar ook vanuit geopolitieke overwegingen denken we dat dit een defensieve belegging kan zijn. Naar een huuropbrengst van ca. 4% lijkt een even zo groot jaarlijks koersresultaat op termijn denkbaar. Maar het is wel weer een dollarrisico natuurlijk, dus een volgend onderdeel binnen deze onroerend goed pool zal in een andere regio worden gezocht.
Feestmaand?
Ondertussen zitten we in de belangrijkste maand voor de consumentenbestedingen. Maar daarbij is er inmiddels een beleggingsfonds, dat denkt dat internet alles wint en warenhuizen en winkelcentra wel kunnen inpakken. Met de veelzeggende Bloomberg-code EMTY ging dit fonds 2 jaar geleden aandelen short van voornoemde bedrijven, in de verwachting dat die omlaag gingen en die leegstand ook spoedig bereikt zou worden. Het goede, zo u wilt slechte nieuws, is dat deze strategie nog geen feest was de afgelopen 2 jaar. Sommige warenhuizen bleken het tij te kunnen keren en ook een aantal dood gewaande winkelcentra leven nog. Al met al verloor deze ETF ietsje geld en kan het dus langer duren voordat het internet de gewone winkel definitief zal hebben verslagen.
De toekomst van het familievermogen
Zo koersen we rustig het oude jaar uit en het nieuwe decennium in. Providence Capital bestaat volgend jaar 15 jaar, vooral dankzij u trouwens. Na 15 jaar denken we zelf nog niet aan een volgende generatie, maar bij u zien we die volgende generatie steeds vaker. De kennismaking met het beleggingsvraagstuk en het nadenken over de toekomst van het familievermogen is iets dat we graag stimuleren bij de volgende generatie. Misschien is dat ook iets om aan het einde van het jaar weer binnen de familie bij stil te staan. Wij staan u daar graag in bij en wensen u alvast fijne feestdagen met uw familie toe.
DOOR: WOUTER WEIJAND, Chief Investment Officer
