Juni was een bijzondere maand. Zowel in Europa als in de VS leek het politieke midden haar grip op de zaken te verliezen, al is er officieel nog niets aan de hand. Het electoraat verschoof naar rechts, maar de Europese middenpartijen verschoven op tijd mee die kant op en behielden zo hun dominante positie en daarmee hun politieke topfuncties. So far, so good. Maar in Frankrijk, toch een van de kernlanden van Europa, loopt dat anders. Hier nam Macron een gok met het uitschrijven van vervroegde verkiezingen. Een gok, die de Fransen met een grote verschuiving naar rechts hebben beantwoord. RN, de partij van Marine le Pen, mag wellicht de nieuwe premier gaan leveren, al komt er nog een 2e verkiezingsronde. Hoeveel van de 100 miljard aan beloofde lastenverlagingen deze partij zal kunnen waarmaken, valt niet te zeggen.
Financiële markten zijn er niet gerust op. Frankrijk, dat qua aandelenbeurs alleen al 40% van de EuroStoxx50 index uitmaakt, heeft budgettair al genoeg problemen. Haar staatsschuld is alleen al tijdens Macrons bewind van € 2.200 naar € 3.000 miljard toegenomen, royaal boven de Europese kaders die daarvoor waren afgesproken. Het renteverschil met Duitsland nam deze maand met 0,4% toe voor 10-jaarsleningen. Ook de rente in Italië steeg. Het goede nieuws hier is dat premier Meloni volgens ingewijden wordt gecoacht door Super Mario (Draghi). Tot dusverre heeft ze opvallend weinig beroerde financiële beslissingen genomen. Nu maar hopen dat Le Pen zich ook enigszins laat coachen, want anders kan haar landgenote Lagarde bij de ECB vast wat crisisscenario’s uit de kast gaan halen.
Misschien is niet de financiële, maar de Europese politieke dimensie van Macrons nederlaag betekenisvoller. Macron was en is bij uitstek de Europese gangmaker, zowel qua Europese integratie als qua solidariteit met Oekraïne en het verzet tegen de Russische expansie. Het contrast met Le Pen kan nauwelijks groter zijn. Zij ging ruim 10 jaar geleden naar Moskou om bij Poetin om geld te bedelen voor haar verkiezingscampagne. Poetin, strateeg in het “verdeel en heers” denken, honoreerde dat verzoek via een Russische bank met vele miljoenen. Nog altijd is er een sterk vermoeden dat hij ook andere Europese rechtse partijen geld liet toestoppen de afgelopen jaren.
In Amerika, dat gemiddeld al een stuk behoudender is dan Europa, lijkt Biden de grip op de presidentsverkiezingen te verliezen. In een rechtstreeks debat met Trump faalde hij opzichtig. De wereld draait misschien door, maar Biden viel helemaal stil. Binnen de Democratische gelederen moet de paniek groot zijn. Kunnen zij nog een andere kandidaat, wellicht de Californische gouverneur Newsom, naar voren schuiven? Biden is weliswaar de officiële winnaar van de voorverkiezingen, maar als ze niets doen, kunnen de Republikeinen nog maandenlang beelden van het debat in hun TV-spotjes verwerken. Dat is geen fijn vooruitzicht voor Biden, noch voor Europa, dat met Trump meer geïsoleerd tegenover Poetin zou komen te staan.
Voor de Amerikaanse staatsfinanciën zijn beide presidentskandidaten nog geen feest geweest. Biden was te royaal voor de burger en Trump was juist belastingvriendelijk voor het bedrijfsleven. Misschien dat sommigen op Wall Street al juichen als Trump wint, maar hoe lang kun je begrotingstekorten van 7-8% volhouden nu de rente niet meer 1-2%, maar 4-5% bedraagt? De overheidsuitgaven zijn overigens niet het echte probleem. In vergelijking tot de meeste ontwikkelde landen heft Amerika gewoon te weinig belasting.
Trump zal dat zeker niet gaan oplossen. Een democratische president is eerder geneigd de belastingen te verhogen, al lijkt die kans voor Biden wel erg klein geworden. Amerikanen zijn meesters in het leven op krediet, maar eens zullen financiële markten hen dwingen orde op zaken te stellen. Daar is geen Artificial Intelligence voor nodig…
En over AI gesproken, Nvidia, dat in alle media inmiddels tot koning van AI is gekroond, moest eind juni iets van haar glans afstaan. Na een spectaculaire opmars tot grootste aandeel ter wereld, met een marktkapitalisatie ruim boven de $ 3.000 miljard (precies ja, even groot als de gehele Franse staatsschuld), haalden winstnemingen daar circa $ 400 miljard van af. Ook bij de rest van de chipproducenten was sprake van koerscorrecties. Dit neemt niet weg dat Amerikaanse beurzen nog steeds een goede maand hadden en van geen wijken wilden weten. Groeibeleggers zijn ruim beloond dit jaar. Waar Nvidia terugviel, stoomden Apple, Google en Amazon weer verder op, zodat de Nasdaq, de beurs van technologie-aandelen, maar liefst 6% verder steeg in juni. U ziet het, welke politieke problemen er ook zijn, de wereld en de beurs draaiden gewoon door. Of zijn ze inmiddels doorgedraaid?
Hieronder ziet u de index van een mandje van 113 Amerikaanse chipproducenten. Zowel omzet als winst groeiden de afgelopen 3 jaar in totaal met 33%, dat is 9,7% per jaar. De beurswaarde van al die producenten steeg echter met 158% tot $ 6.000 miljard, waarvan Nvidia de helft uitmaakt. De K/W-verhouding bedraagt inmiddels 62x, tegen 19x begin dit jaar, terwijl het 3-jarig gemiddelde 35x bedroeg. Zo ziet optimisme er dus uit, maar laten we bescheiden blijven: misschien is het terecht. Wellicht is de markt niet kunstmatig, maar echt intelligent. AI is echt, er komen steeds meer toepassingen, de vraag naar al die chips is niet verzonnen, maar hoeveel je daarvoor op de beurs wil betalen is iets anders. Daarover bestaat geen eenvoudige waarheid. Behalve die van de markt zelf…
Zetten we uw chips hierop in?
Tegenover deze optimistische producenten stonden veel voorzichtige Amerikaanse consumenten: de nog altijd hoge hypotheekrente (circa 7%) doet pijn, het aantal werklozen neemt iets toe, het consumentenvertrouwen wordt brozer en de groei in de bestedingen vertraagt. Een renteverlaging zou welkom zijn, al lijkt die pas in september of december aanstaande. De Fed zegt te wachten totdat de inflatie tot 2% gedaald is, maar misschien is iets met een 2 ervoor ook al voldoende? In Europa hoopt de markt dit jaar op nog 2 renteverlagingen van 0,25%.
Misschien draait de economie ietsje trager, maar de wereld draait gewoon door en de vakanties komen weer in zicht. Hopelijk draait het klimaat iets minder door dan de afgelopen zomers, zodat u en wij het hoofd koel kunnen houden en een oververhitting kan worden voorkomen.
DOOR: WOUTER WEIJAND, Chief Investment Officer
