Rentedaling
Terwijl de economische groei wereldwijd verder vertraagde, herstelden beurzen van de terugval in mei. Vooral dankzij het optreden van de Fed en de ECB, die rentedalingen beloofden dan wel andere vormen van monetaire stimulus, kwam de stemming er goed in. Bij Draghi kwam de tekst nog het dichtst bij zijn ‘whatever it takes” interventie uit 2012. Dat was toen om de euro te redden. Nu was het vooral bedoeld om de tanende inflatie nieuw leven in te blazen.
Niet dat burgers of buitenlui trouwens een verdere rentedaling nodig zouden hebben. Maar het moest vooral een positief effect op markten hebben, en op het bedrijfsleven, dat vooral in haar internationale handel beperkingen ondervindt van Trumps handelsoorlog. Al zouden we het heel graag willen, onze Donald is helaas niet weg te denken bij dit onderwerp. Met zijn fnuikende rol voor de wereldhandel krijgt hij uiteindelijk toch onbedoeld zijn zin en zal de Fed de rente de komende maanden gaan verlagen. En natuurlijk zal hij straks roepen hoe belangrijk hij daar zelf voor is geweest (de sufferd).
De rente op de kapitaalmarkt in zowel de VS als Europa, weerspiegelt die aanstaande rentedaling al grotendeels. Ook beurzen zijn er al deels op vooruitgelopen en veronderstelden bovendien dat Xi en Trump elkaar tijdens de G20 top in Osaka in de armen zouden vallen. Wij vonden dat wat prematuur en hebben daarom besloten naar een licht onderwogen positie in aandelen te gaan. We deden dat door onze posities in Europa wat terug te brengen. Deze zijn dit jaar redelijk in koers hersteld. Ook namen we afscheid van een deel van onze hedge fund beleggingen. Heel veel plezier hebben we daar niet mee beleefd, maar gelukkig herstelden deze zich dit jaar.
Reality check
Het is tijd voor een reality check op diverse fronten: nee, China betaalt die hogere tarieven niet aan de VS, dat zijn de Amerikaanse burgers en bedrijven, die producten uit China importeren en in de winkel kopen. Die betalen die extra belasting. En als veel producten duurder worden, kun je er minder van kopen. Het remt dus de economische groei, Donald.
Ondernemers gaan niet plots meer investeren als de rente van zeer laag naar super laag verlaagd wordt. Dat doen ze pas als de kust veilig lijkt en er geen onverwachte factoren (lees: wisselende tarieven/kosten/prijzen/belastingen) zijn, die hun winstplaatje in de war kunnen schoppen. En weliswaar hebben Trump en Xi nu even een pauze ingelast in hun handelsconflict, die onzekerheid voor de internationale ondernemer en investeerder is er niet minder om geworden.
En over de Brexit: als een redelijke, maar gemangelde en besluiteloze premier vervangen wordt door een opportunistische praatjesmaker, dan worden de vooruitzichten voor het VK niet meteen beter. Als nieuws-item lijkt Brexit trouwens grotendeels te hebben afgedaan. Ook de intensiteit, waarmee de Italiaanse staatsfinanciën de voorpagina’s kan domineren, lijkt flink te zijn verminderd. Zo saai…
Recessie?
Ondertussen vertraagt de economische groei vooral in de meest open economieën, hinten centrale banken op verdere rentedalingen en dalen zeer lange kapitaalmarktrentes dit jaar scherp: wat is zo langzamerhand de kans op een recessie? Oplopende aandelenkoersen en sterk dalende rentes, die combinatie is vrij zeldzaam en meestal moeilijk vol te houden. Die groeivertraging in Europa geldt vooral voor Italië en Duitsland, maar in vrijwel alle landen daalt het ordervolume, het producentenvertrouwen en soms ook de industriële productie. Ook de terugval in grondstoffenprijzen is geen goed teken, net zomin als de recentelijk vaak negatief bijgestelde werkgelegenheidsgroei in de VS. We weten natuurlijk waar de pijn zit: bij Donald en de onzekerheid, die hij voor ondernemers creëert. Daar kan een centrale bank nauwelijks iets aan doen, ook omdat rentes al zo laag staan.
Ondertussen houdt de binnenlandse consument, gevoed door een krappe arbeidsmarkt en hogere lonen, het hele zaakje overeind. Dan moet het consumentenvertrouwen geen deuk oplopen. Het wordt dus spannender de komende tijd: blijft er genoeg vertrouwen binnen de belangrijkste economieën, bij bedrijven en bij consumenten, in een omgeving, die grensoverschrijdend in elk geval meer onzekerheden is gaan kennen? Het heeft in elk geval bijgedragen aan ons besluit iets voorzichtiger te worden met vooral Europese aandelenbeleggingen.
Daarbuiten, in Emerging Markets bijvoorbeeld, stelt de groei ook al langere tijd teleur. Mocht de dollar een stapje terugdoen met die aanstaande renteverlaging, dan zou dat een stimulans voor Emerging Markets zijn, want veel schulden hier luiden in US-dollar.
Ondertussen zijn Nederland en Duitsland nu het Zwitserland van de eurozone geworden. Laten we in elk geval niet doen alsof dat een goed teken is: in plaats van naar de gulden en de D-Mark te vluchten vormt de Nederlandse en Duitse staatsschuld een alternatieve vluchtroute. Vrijwel alle Nederlandse en Duitse staatsleningen kennen nu een negatief rendement.
Liquiditeit
Wij missen wellicht een deel van de koerswinst die met die rentedaling samenhangt als de rente van negatief naar nog meer negatief zakt. We geven de voorkeur aan vastrentende beleggingen met een positieve coupon, zoals de Private Debt beleggingen in euro, waarmee we afgelopen maand begonnen zijn. Hier hopen we netto na kosten gemiddeld 4-5% per jaar mee te maken. Deze beleggingen zijn dan wel illiquide en tussentijdse verkoop zal vrijwel niet mogelijk zijn. Moge dat helder zijn.
De afgelopen maand is er in Engeland onrust ontstaan bij fondsen, die deels in illiquide producten belegden, maar deden alsof ze juist geheel liquide waren. Toen dat uitkwam, probeerden beleggers massaal hun geld terug te halen en juist dat wordt dan natuurlijk een probleem. Vaak resteert er na enige tijd niet veel anders dan zo’n fonds op slot te gooien. Dat voorkomt dat de laatsten in de rij alleen over blijven met onverkoopbare (maar geen waardeloze) effecten.
Overigens moeten we ons wel beseffen dat de liquiditeit in financiële markten sowieso achteruit is gegaan sinds de vorige financiële crises. Ook binnen op zich liquide marktsegmenten dus. Dat zit zo: van banken wordt tegenwoordig geëist, dat ze veel meer kapitaal achter de hand houden voor de effectenhandel. Die handel is daarmee voor hen veel duurder geworden en dus hebben ze die in veel gevallen maar op een laag pitje gezet. Al te forse handelsvolumes kunnen de banken dus niet meer aan en als te veel partijen iets willen kopen of juist verkopen (dus 1 richting opgaan), dan kan dat tot forse uitschieters in de koers leiden. En dat terwijl we juist een ‘veiliger’ financiële markt wilden na 2008. Het zijn de onbedoelde bijwerkingen van regulering.
Stof tot nadenken
Voor de komende zomervakantie wilde ik u vast een paar vragen meegeven:
1. Als de hypotheekrente straks negatief zou worden en de bank u betaalt om een huis te financieren, gaat u dan meer geld lenen om een veel duurder huis te kopen?
2. Het is nu 45 graden in grote delen van Zuid- en Midden-Europa. Franse vakantie-ondernemers kopen de laatste tijd veel campings/vakantieparken op in… Nederland. Wie koopt straks uw huis in Spanje, Italië en Zuid-Frankrijk?
Ik wens u daarom een verfrissende zomervakantie, aan die prachtige kust van Spitsbergen. Wij zien wel een paar beren, dat las u al, maar daarom houden we voor u een oogje in het zeil. En wat extra cash achter de hand.
DOOR: WOUTER WEIJAND, Chief Investment Officer
