Veel lastiger is het echter om aan te geven hoe die ontvlechting van het muntje tot stand moet worden gebracht. En wat dat kost. Daar lees je dan ook vrijwel niets over. Sommige banken zeggen er scenario’s voor te hebben klaar liggen, maar niemand wil er serieus over praten. Tijd dus om het volgende taboe te doorbreken: hoe komen we van de euro af of hoe redden we het beestje zonder monetaire chaos? Kan dat überhaupt? En wie moet wat betalen?
Zeuro
Jammer is dat we nog in het QE proces zitten, waarbij de ECB nog steeds tientallen miljarden toekomstige zeuro’s, dan wel lires, peseta’s en franse francs verzamelt, die straks veel minder waard zijn. Gezien die kolossale balans zal de ECB in één klap failliet zijn. Die moet dan door de (voornamelijk noordelijke) overblijvers worden gered, vermoedelijk door een forse verhoging van ieders staatsschuld. Le Pen’s team ontmoette dezer dagen een groep strategen uit de City en vertelde hen dat ze bij een vertrek uit de euro al hun verplichtingen zouden nakomen. En dat het vooral heel ordentelijk moest verlopen. Ben zelf vooral benieuwd of dat kan. Maar reken er vooral niet op dat ze gaan meebetalen aan de redding van de ECB, hoezeer ze dat faillissement zelf zullen hebben veroorzaakt!
Het volgende zorgenkindje is het bankwezen, want hier worden net zo goed kolossale verliezen geleden op euro-leningen, die worden geconverteerd in zwakke lokale valuta. Bovendien gaan banken, bedrijven, burgers en buitenlui in de zeuro-zone bezwijken onder de Non Performing Loan’s (NPL’s) als hun verplichtingen in harde neuro’s plots tientallen procenten groter worden dan hun bezittingen in zeuro’s. Credit spreads zullen exploderen en staatsleningen en OG in het noorden worden (opnieuw) een toevluchtsoord. Waarbij het economisch scenario nog maar héél, héél weinig weg zal hebben van de huidige hoogconjunctuur…..Heb ik het zo netjes gezegd?
Aandelen
Misschien dat aandelen dan een tijdje niet zo’n fijne belegging zullen zijn. Niet alleen centrale banken, ook commerciële banken en verzekeraars zullen en masse geherkapitaliseerd moeten worden. Bedrijfsinvesteringen, maar zeker ook de particuliere consumptie zullen sterk terugvallen. Het opgebouwde concurrentievoordeel van de noord-Europese maakindustrie (bijvoorbeeld Duitse auto’s) wordt in één klap weggevaagd. Het overschot op de lopende rekening zal eindelijk slinken. Hoezee!..maar niet heus. Troost is er daarentegen voor de Fiat’s van deze wereld: Zuid-Europese exporteurs zullen een lichtpuntje vormen, maar in de dan ontstane malaise zal het een schrale troost zijn.
Achteraf gezien is die QE gewoon een enorme vorm van leverage, een soort alles of niets geweest, waarmee we het euro-probleem een tijdje onder tafel konden vegen. Straks wordt die pijn, dat verlies, helaas dus nog veel groter dan wanneer we de stekker eerder uit de euro hadden durven trekken. Maar ja, daarvoor was het een te ideologisch beladen proces van éénwording, van Europese integratie. Dat monetair gezien helaas nogal klungelig werd aangepakt. Jammer, straks moeten we op de blaren zitten.
Maar onderschat de Duitsers niet: die geven niet zomaar op. Bovendien voelen ze een oprechte verantwoordelijkheid voor die Europese vrede en integratie. Zij gaan dat einde van deze mislukte monetaire unie nog vast een tijdje rekken. Om de uiteindelijke verliezen dan ook nog maar een stuk groter te maken. Eén keer komt de rekening en uiteindelijk wordt dat een hele flinke. Zelfs als het noorden in een neuro-tische stresssituatie zou besluiten de schulden van de zeuronieten over te nemen, dan nog krijgen we een fijne rekening toegestuurd. Dan mogen we zelf de Monte Paschi’s van deze wereld gaan en blijven redden. Ook de hele Italiaanse, Griekse, Portugese en Franse staatsschuld is dan ineens voor ons allemaal. Maar vergeleken met een opbreekscenario lijkt dat dan nog een meevaller. Al die andere banken en verzekeraars zijn dan immers nog veilig en die ene, met die kolossale balans, de Super Mario Bank, die staat gewoon nog overeind.
Wouter Weijand is Chief Investment Officer bij het family office Providence Capital.
